انواع کلمپ دندانپزشکی
کلمپ‌ها یکی از ابزار ضروری دندانپزشکی برای ایزولاسیون ناحیه‌ی کار در داخل دهان به کمک رابردم می‌باشند. آکودنت سعی دارد در این مقاله اصول اساسی استفاده، طبقه‌بندی و اشکال و انواع جدید کلمپ‌ها را جهت دستیابی به درمان ایده‌آل حتی در سخت‌ترین موارد بالینی، تعریف کند.
چرا باید از انواع کلمپ های دندانپزشکی استفاده کرد؟ کلمپ‌های دندانپزشکی گیره‌هایی فلزی هستند که ناحیه‌ی سرویکال تاج دندان را برای نگه داشتن رابردم آماده می‌کنند. آن‌ها با استفاده از نگهدارنده (clamp holder) یا فورسپس مخصوص که با قرار دادن گیره در دو سوراخ جانبی، کلمپ را باز می‌کند، وارد ناحیه می‌شوند.
به منظور دستیابی به ایزولاسیون، رابردم در کنار کلمپ قرار می‌گیرد. با استفاده از فورسپس پانچ رابردم، در رابردم سوراخ ایجاد می‌شود و به لطف خاصیت ارتجاعی، رابردم قادر است با آناتومی هر دندان سازگار شده و مانع فیزیکی لازم برای درمان دندان را ایجاد نماید. آخرین ابزار ضروری، فریم رابردم (که کمان یانگ نیز نامیده می‌شود) است که کشش لازم را برای لاستیک ایجاد می‌کند تا یک بستر بالینی پایدار برای درمان‌گر مهیا شود.
مزایا کلمپ دندانپزشکی
برخی از مزایا و موارد استفاده از کلمپ‌های دندانپزشکی عبارت‌اند از:
- مانع و محافظت فیزیکی: از آلودگی محل درمان در طول اعمال دندانپزشکی، در برابر خون و بزاق جلوگیری می‌کند. به عنوان نمونه در ترمیم‌های کامپوزیت که خشک نگه داشتن محیط کار حیاتی است.
- جداسازی در برابر آلودگی‌ها: مانع تماس بافتی با مواد تحریک‌کننده مانند هیپوکلریت در اندودنتیک یا پراکسیدها برای سفید کردن دندان‌ها می‌شود. همچنین برداشت مواد اضافی با ساکشن از محیط را تسهیل می‌کند.
- از بلعیدن اجسام خارجی مانند فایل‌ها جلوگیری می‌کند.
- دید بهتر برای دندانپزشک از سطح دندان مهیا می‌سازد.
- بهبود وضعیت روانشناختی: کمکی بزرگ به بیمار و دندانپزشک، علی رغم سادگی آن. با تکنیک قراردهی مناسب، برای بیمار راحتی به ارمغان می‌آورد، از جمع شدن آب در ته حلق جلوگیری می‌نماید و دیگر لازم نیست زبان بیمار را با استفاده از آینه یا سایر وسایل کمکی مانند ساکشن که حس ناخوشایندی را در بیمار ایجاد می‌کند کنار زد.
- کلمپ با تحت فشار قرار دادن لثه هموستاز ایجاد می‌کند و مانع تجمع خون می‌گردد.
انواع کلمپ دندانپزشکی
کلمپ‌های دندانی بسته به نوع شکل بیضوی تمایز می‌یابند تا با هر مورفولوژی خاص ناحیه‌ی سرویکال سازگار شوند! از nº9 کوچک برای دندان‌های سانترال پایین تا nº7 یا nº56 برای دندان‌های مولر با محیط بزرگ‌تر. همچنین روش‌های خاصی برای تطابق کلمپ‌ها با دندان‌های مولر نیمه‌نهفته، دندان‌هایی با ترومای اکلوزال و ناهنجاریهای دیگر وجود دارد. در ادامه برخی از آن‌ها را شرح خواهیم داد:
- کلمپ‌های دندانه‌دار که با حرف A کدگذاری می‌شوند و با لبه دندانه‌دار خود استحکام بیشتری در سطح دندان ایجاد می‌کنند. این کلمپ‌ها در دندان‌هایی با تخریب بالا کاربرد دارند.
- کلمپ‌هایی با دیستال آرچ که با حرف D کدگذاری می‌شوند. این کمان دید و دسترسی مناسبی را مهیا می‌سازد.
- کلمپ‌های کنارزننده‌ی لثه که با حرف B تمایز می‌یابند. این نوع کلمپ برای درمان‌های پریودنتال و ترمیم پوسیدگی‌های سرویکال ایده‌آل است. (تصویر 1)
دسته‌بندی کاربردی دیگر کلمپ‌های بالدار و بدون بال است:
- کلمپ‌های باله‌دار: آن دسته‌ای هستند که لبه‌ای کوچک‌تر دارند، که این لبه این امکان را می‌دهد که رابردم را خارج از دهان به کلمپ متصل کرد و مجموعه را به صورت یک واحد روی دندان قرار داد.
- کلمپ‌های بدون باله: برخلاف باله‌دارها، کلمپ‌ها روی دندان قرار می‌گیرند و سپس رابردم بر روی آن سوار می‌شود. این نوع کلمپ با W قابل تشخیص است. (تصویر 2)
طبقه بندی کلمپ‌های دندانی
اکثر برندها محصولات خود را تحت یک کدگذاری جهانی ارائه می‌دهند که کلمپ را بر اساس آنکه روی چه دندانی تطابق می‌یابند با یک عدد و حرف، مشخص می‌کنند.
در ادامه کلمپ‌هایی که در دندانپزشکی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند را مرور می‌کنیم (هر کدومش یه عکس داره!):
کلمپ‌های قدامی
کلمپ Nº212 که همچنین به عنوان کلمپ بال پروانه شناخته می‌شود، برای ایجاد ناحیه‌ی ایزوله در تمام دندان‌های قدامی کاربرد دارد.
کلمپ Nº00 با انتهای صاف و حلقه بلند برای کانین‌های کوچک فک پایین و پره مولر اول. توجه کنید که از این کلمپ در دندان‌های سانترال و لترال نباید استفاده کرد.
کلمپ Nº9 که مشابه کلمپ شماره‌ی 212 است اما با این تفاوت که باله‌دار است. این کلمپ نیز کاربردی مشابه کلمپ 212 دارد.
کلمپ‌های خلفی
کلمپ Nº1 برای پره مولرهای فک بالا طراحی شده است.
کلمپ Nº2 برای پره مولرهایی با اندازه‌ی بزرگ‌تر طراحی شده است.
کلمپ Nº3 جهت ایزولاسیون دندان‌های مولر پایین و کلمپ Nº4 برای دندان‌های مولر فوقانی که اندازه‌ای کوچک دارند طراحی شده است.
کلمپ Nº7 برای دندان های مولر مندیبل که اندازه‌ای استاندارد دارند و کلمپ Nº8 برای دندان های مولر ماگزیلا طراحی شده‌اند.
کلمپ شماره‌ی 200 هم برای مولرهای بالا و هم برای مولرهای پایین کاربردی است.
کلمپ شماره‌ی 56 که از آن به عنوان کلمپ یونیورسال نیز یاد می‌شود.
کلمپ‌های مخصوص
Nº12A با لبه‌های دندانه‌دار برای مولر پایین راست و چپ بالا
Nº13A با لبه‌های دندانه‌دار برای مولر راست بالا و پایین چپ
Nº8A برای مولرهایی با اشکال نامنظم و ساختارهای دندانی از دست رفته که اندازه‌ی کوچکی داشته‌اند.
Nº14A برای مولرهایی با اشکال نامنظم و ساختارهای دندانی از دست رفته که اندازه‌ی بزرگی داشته‌اند.
کلمپ‌های شیری بر اساس سیستم شماره‌گذاری FDI نامگذاری می‌شوند.
کلمپ‌های تایگر کلمپ‌هایی هستند که به منظور گیر بهتر به دندان‌های بسیار تخریب شده طراحی شده اند. این کلمپ‌ها دندانه‌هایی عمیق‌تر، تیزتر و با تعداد بیشتری نسبت به سری A کلمپ‌ها دارند. معروف‌ترین کلمپ‌های تایگر کلمپ‌های 14T و 56T هستند.
باید به این نکته اشاره کرد که کلمپ‌ها تنوعی بسیار بیشتر از موارد مذکور دارند که برای اطلاع از آن‌ها می‌توانید کاتالوگ هر شرکت تولیدکننده را مطالعه فرمایید. ما برای نمونه یک کاتالوگ را برای شما قرار داده‌ایم تا بتوانید کلمپ مورد انتظار خود را سریع‌تر انتخاب کنید. از جمله برند های کلمپ موجود در ایران میتوان به کوشا , فالکن , فتاح طب و فاراطب اشاره نمود
نهایتا امیدواریم که آکودنت توانسته باشد به سوالات شما در قبال خرید یک کلمپ مناسب پاسخ داده باشد و همچنین در ادامه بتواند شما را در این راه با ارائه‌ی محصولات باکیفیت و خدمات مطلوب همراهی کند.